Yangiliklar

Урганч шаҳридаги 5-6-сонли кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим муассасаси фаолият кўрсатиб келаётган 157 нафар ходимларнинг ойлик маошингизни давлат бюджетидан юз фоиз устамаси билан олиб келаётганлиги, лекин пандемия давридан буён, яъни 2020 йилнинг 15 март кунидан бошлаб устама пули Урганч туман мактабгача таълим бўлими томонидан берилмаётганлигидан норози бўлиб қилган жамоавий мурожаатлари вилоят адлия бошқармаси томонидан тегишли мутахассис жалб қилган ҳолда кўриб чиқилди. 
Ўрганиш жараёнида Урганч шаҳар Мактабгача таълим бўлими томонидан иш ҳақларингизни ҳисоб-китоб қилинишида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 13 майдаги “Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги
ПҚ-391-сонли қарорда белгиланган талабларга қатъий риоя қилинмасдан, қонунбузилиш ҳолатларига йўл қўйилганлиги аниқланиб, мурожаатни ўрганиш якуни бўйича Урганч шаҳар мактабгача таълим бўлимига ходимлар лавозим маошлари ва базавий тариф ставкаларига 100 фоиз миқдорида қўшимча
ҳақ тўланиши чораларини кўрилиши бўйича тақдимнома киритилди.
Киритилган тақдимнома натижаси бўйича жами 489.083.697 сўм пул маблағлари тўлиқ тўлаб берилди.

Асосли мурожаатнинг ижобий ҳал этилиши инсон ҳуқуқлари таъминланиши ва самарали ҳимоя қилинишининг муҳим омилларидан биридир.  
Туман адлия бўлими томонидан Янгиариқ туман Вакиллар маҳалласида яшовчи фуқаро А.Б. нинг ёшга доир пенсияга чиқишда ёшлигидан ногиронлиги бўлган фарзандини қараб турган вақти иш стажига қўшилмаганлигидан норози бўлиб қилган мурожаати ўрганиб чиқилди.
Ўрганиш натижалари бўйича, фуқаро А.Б.нинг 2015 йилда 11 йил 1 ой иш стажи билан ёшга доир пенсия тайинланганлиги ва 1992-2001 йилларда ногирон фарзандини қараб турган даври ёшга доир пенсия тайинлаш учун зарур бўлган иш стажига қўшилмаганлиги аниқланди.
Бўлим томонидан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 08.09.2011 йилдаги 252-сон қарори билан тасдиқланган “Давлат пенсияларини тайинлаш ва тўлаш тартиби тўғрисида”ги Низомнинг 35-банди д-кичик банди талаблари кўра Хоразм вилояти Янгиариқ туман Марказий шифохонаси Тиббий маслаҳат Комиссияси хулосаси асосида фуқаро А.Б нинг иш стажи 18 йил 9 ой қилиб қайта ҳисобланиб, фуқаронинг ҳуқуқлари тикланди.

Хоразм вилоят адлия бошқармаси томонидан Олий таълим муассасаларида таҳсил олаётган талабалар учун жорий йилнинг 17 февраль куни “Олис ҳудудлардаги бюджет ташкилотларига малакали мутахассисларни жалб   қилиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент қарорининг мазмун-моҳияти ва аҳамияти тушунтиришга қаратилган давра суҳбати бўлиб ўтди.
Мазкур давра суҳбатида қарор билан имтиёзлардан ОТМнинг бакалавриати ёки магистратурасини (таълим шаклидан қатъи назар – кундузги, сиртқи, кечки, шунингдек, иккинчи мутахассислик) тамомлаганидан кейин уч йил мобайнида олис ва чекка ҳудудларда жойлашган бюджет ташкилотлари, шу жумладан тиббиёт муассасаларига ишга кирган битирувчилар фойдаланиш ҳуқуқига эга тадбир иштирокчиларига тушунтирилди.
Мазкур давра суҳбати самимий, савол-жавобларга бой ва кўтаринки руҳда ўтказилиб, бошқарма томонидан тайёрланган тарғибот материаллари талабаларга тарқатилди.

Хоразм вилояти адлия бошқармасида 2021 йил январь ойи якуни бўйича амалга оширилган ишлар таҳлилига асосан ойнинг энг яхши ходими аниқланди. Унга асосан Хоразм вилоят адлия бошқармаси Ижтимоий-иқтисодий соҳада ҳуқуқни қўллаш амалиётини ўрганиш бўлими катта маслаҳатчиси Атабаев Бекзод Махсуд ўғли “Ойнинг энг яхши ходими” дея эътироф этилди.
Шу муносабат билан Хоразм вилояти адлия бошқармаси жамоаси Атабаев Бекзод Махсуд ўғлининг келгуси фаолиятига омад тилаган ҳолда унинг бошқарма фаолиятига қўшиб келаётган ҳиссаси учун чуқур миннаддорчилик билдиради.

Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ташабусси билан ўтказилган “Бепул ҳуқуқий маслаҳат бир ҳар бир уйга” шиори остида ўтказилган тарғибот тадбирларида Хонқа тумани адлия бўлими ходимлари туманда “Темир дафтар” да турган фуқаро С.Одамовнинг уйида бўлиб, фуқаро С.Одамовнинг бўлимга мурожаатига асосан 28.09.2010 йилда туғилган ўғил фарзанди Ш.С.Шоназаровга туғилганлик ҳақидаги гувоҳнома олиб берилишида амалий ёрдам берилди.
Гувоҳнома топширилиши билан бирга вояга етмаганга ўқиб, ҳуқуқий онгини ошириш мақсадида ўқув қўлланмалари, китоб совға қилинди.

Хоразм вилоят адлия бошқармаси томонидан Олий ва ўрта махсус таълим муассасаларида таҳсил олаётган кунгилли талабалар орасидан “Волонтёр”лар гуруҳи шакллантирилди.

Жорий йилнинг 12 февраль куни адлия бошқармаси томонидан Ушбу шакллантирилган Олий таълим муассасаларида таҳсил олаётган “Волонтёр”лар гуруҳига жойларга чиққан холда тарғибот тадбирларини ўтказиш юзасидан тренинг машғулотлари ташкил этилди.

Мазкур тренинг машғулотлари самимий, савол-жавобларга бой ва кўтаринки руҳда ўтди.

Тадбир якуни билан “Волонтёр”лар гуруҳидаги талабаларга адлия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган қўлланмалар жойларга чиққан холда тарғибот тадбирларини самарали ташкиллаштириш мақсадида тарқатилди.

Шовот туманида яшовчи фуқароЯқубова Малохатнинг коронавирус инфекциясидан зарарланган беморлар билан мулоқотга киришадиган тиббиёт ходимларига тўланадиган махсус қўшимча рағбатлантириш тўлови, яъни 7.500.000 сўм пул маблағини тўланмаётганлигидан норози бўлиб қилган мурожаати кўриб чиқилди.
Аниқланишича, М.Якубова Шовот туман тиббиёт бирлашмаси бошлиғининг 2020 йил 19 сентябрдаги 99-И-сонли буйруғи билан 2020 йилнинг 20 сентябрь кунидан туман тиббиёт бирламасининг терапия бўлимига навбатчилик, 12 соатлик иш графиги асосида карантин даврида коронавирус инфекцияси (COVID-19) билан касалланган беморларни даволаш жараёнига жалб қилинган.
Шунингдек, М.Якубова коронавирус инфекцияси тарқалишига қарши курашиш ишларига жалб этилган даврида коронавирус инфекциясидан зарарланган беморлар билан мулоқотга киришган ҳамда уларни даволаш бўйича тадбирларни амалга оширган.
Мазкур фуқаролардан коронавирусга қарши олинган тест намуналари Хоразм вилояти Санитария-эпидемиологик осойишталик маркази вирусология лабораторияси томонидан кўриб чиқилганда коронавирус инфекциясидан зарарланганлиги аниқланган.
Туман тиббиёт бирлашмаси томонидан М.Якубовага бугунги кунга қадар Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 26 мартдаги “Коронавирус инфекцияси тарқалишига қарши курашишга жалб қилинган тиббиёт ва санитария-эпидемиология хизмати ходимларини қўллаб-қувватлашга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги ПҚ-4652-сон қарори талаблари асосида махсус қўшимча рағбатлантириш тўловлари амалга оширилмаган.
Шовот туман тиббиёт бирлашмаси томонидан коронавирус инфекцияси (COVID-19) билан касалланган беморларни даволаш жараёнига жалб қилинган ходимларга белгиланган тўловларни тўлаб бериш учун маблағ ажратилиши юзасидан вилоят молия бошқармасига 2020 йил 17 декабрь кунги 5407-сонли ёзишма хат берилган.
Бироқ, мазкур маблағлар бугунги кунга қадар туман тиббиёт бирлашмасига ажратилиб берилмаган.
Юқорида қайд этилган ҳолатлар юзасидан Шовот туман молия бўлимигааниқланган ҳуқуқбузарликларга йўл қўймаслик, уларнинг содир этилишига кўмаклашувчи сабаблар ва шарт-шароитларни бартараф этиш тўғрисида тақдимнома киритилди ва ушбу киритилган тақдимномага асосан фуқаро Яқубова Малохатгатўланмасдан келаётган 7.500.000 сўмлик рағбатлантириш тўлови тўлиқ тўлаб берилишига эришилди.

Жорий йилнинг 9 февраль куни “Юксалиш” умумиллий ҳаракати ҳамда вилояти ҳокимлиги ҳамда вилоят адлия бошқармаси билан ҳамкорликда “Фуқаролик жамияти институтларига ажратиладиган давлат ижтимоий буюртмаси ва уни таъминлаш тартиби” мавзусида матбуот анжумани бўлиб ўтди.
Тадбирда вилоят, шаҳарлар ва туманлар ҳокимларининг тегишли ўринбосарлари, вилоят бошқармалари, идора ва ташкилотлар раҳбарлари, халқ депутатлари вилоят, шаҳар ва туман кенгашлари ҳузуридаги Нодавлат нотижорат ташкилотлари ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтлари масалалари бўйича доимий комиссиялари раислари, “Ижтимоий шериклик бўйича комиссия” аъзолари, нодавлат нотижорат ташкилотлари ҳамда ОАВ вакиллари қатнашдилар.
Тадбир жамоатчилик муҳокамаси форматида ўтказилиб, унда тақдимотлар ва мунозаралар ташкил этилди, бевосита залдан 70 нафар ҳамда шаҳарлар ва туманлардан онлайн тартибда 170 нафар иштирокчилар қатнашди.
Тадбирнинг долзарблиги:
Бугунги кунда вилоятда жами 593 та нодавлат нотижорат ташкилотлари, шунингдек, 102 та диний ташкилотлар фаолият юритмоқда. Таҳлиллар шуни кўрсатмоқдаки мазкур нодавлат нотижорат ташкилотларининг 86 га яқини турли сабабларга кўра фаолият кўрсатмаяпти. Асосий сабабларидан бири нодавлат нотижорат ташкилотларининг моливий таъминоти билан боғлиқ бўлиб, бу айниқса ўз ташаббуси билан тузилган жамоат ташкилотлари намоён бўлмоқда.
Ўзбекистон Республикасининг “Ижтимоий шериклик тўғрисида”ги Қонунига асосан нодавлат нотижорат ташкилотларига ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтларига давлат субсидиялари, грантлари ва ижтимоий буюртмалари бериш, ижтимоий аҳамиятга молик лойиҳаларни молиялаштириш ижтимоий шерикликни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш тури сифатида белгиланган.
Мазкур Қонуннинг 21-моддасига мувофиқ давлат ижтимоий буюртмаси давлат органи ва ННТ ёки ФЖБИ ўртасида шартнома тузиш йўли билан ижтимоий аҳамиятга молик лойиҳаларни амалга ошириш учун ишлар бажариш ёки тадбирлар ўтказишга доир давлат топшириғидан иборат.
 Давлат бошқаруви органлари социал ва ижтимоий аҳамиятга молик лойиҳаларни амалга ошириш учун нодавлат нотижорат ташкилотларига ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтларига бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан бевосита давлат ижтимоий буюртмаси бериши мумкин.
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил
22 февралдаги 135-сонли қарори билан “Социал ва ижтимоий аҳамиятга молик лойиҳаларни амалга ошириш учун давлат бошқаруви органлари томонидан давлат ижтимоий буюртмаси бериш тартиби тўғрисидаги Низом тасдиқланган.
Ҳозирда давлат ижтимоий буюртмаларини бериш Олий Мажлис ҳузуридаги Жамоат фонди томонидан амалга оширилмоқда, шунингдек,  Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси, халқ депутатлари вилоятлар ва Тошкент шаҳар Кенгашлари ҳузуридаги нодавлат нотижорат ташкилотларини қўллаб-қувватлаш Жамоат фондлари орқали давлат грантларини бериш амалиёти йўлга қўйилган. Хоразм вилоятида халқ депутатлари вилоят кенгаши ҳузуридаги Жамоат фонди томонидан 2019-2020 йиллар давомида 4 та лойиҳа учун 50 млн. сўм ажратилган.
Ўтган йиллар давомида вилоятдаги маҳаллий давлат органлари томонидан бевосита жамоат ташкилотлари учун ижтимоий буюртма ажратилмаган.
Агар давлат органлари томонидан ННТ ва фуқаролик жамиятининг бошқа институтларига бевосита ижтимоий буюртмаларни бериш механизми жойларда ишлаганида, давлат органлари ҳамда нодавлат нотижорат ташкилотлари ўртасида узвий ҳамкорлик тизими янада кучайишига хизмат қиган бўлар эди.
Юқоридагиларни ҳамда фуқаролик жамияти ижтимоий муносабатлар ривожланишининг асосий қисми сифатида демократия, қонун устуворлиги ва шахс эркинлигининг энг муҳим кафолати эканлигини инобатга олиб, “Фуқаролик жамияти институтларига ажратиладиган давлат ижтимоий буюртмаси ва уни таъминлаш тартиби” мавзусида жамоатчилик муҳокамасини ўтказиш ташаббуси илгари сурилмоқда.
Кутилаётган натижалар:

Урганч туман адлия бўлими томонидан ташкил этилган сайёр қабулда тумандаги 9-сонли махсус макабгача таълим муассасаси ҳодимларининг лавозим маошига қўшимча ҳақлар берилмаётганлигидан норози бўлиб қилган жамоавий мурожаати Урганч туман аҳоли бандлигига кўмаклашиш маркази ҳамда туман молия бўлими мутахассисларини жалб қилган холда кўриб чиқилди. Ушбу мурожаатни кўриб чиқишда Урганч туман мактабгача таълим бўлими томонидан қонун бузилиш ҳолатларига йўл қўйилганлиги аниқланди.
Хусусан, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 13 майдаги “Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 391-сонли Қарорига кўра
2019 йил 1 июндан бошлаб давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотлари раҳбарларининг, педагог ходимлар ва тиббиёт ходимларининг лавозим маошлари ва базавий тариф ставкаларига 100 фоиз миқдорида қўшимча ҳақ тўланиши, 2019 йил 1 сентябрдан бошлаб давлат кўп тармоқли ихтисослаштирилган мактабгача таълим ташкилотлари тарбиячилари ёрдамчиларининг, шунингдек, қўшма типдаги давлат мактабгача таълим ташкилотларидаги ўсишида жисмоний ёки руҳий нуқсонлар бўлган болаларга мўлжалланган гуруҳларда ишлайдиган тарбиячилар, педагог ходимлар ва тиббиёт ходимлари ёрдамчиларининг лавозим маошлари ва базавий тариф ставкаларига 100 фоиз миқдорида қўшимча ҳақ тўланиши белгилаб қўйилган.
Бироқ, Урганч туман мактабгача таълим бўлимининг 2020 йил 20 ноябрдаги 01-01/6-4-475-сонли алоқа хатида тумандаги 9-сонли Райхон макабгача таълим муассасасида ишловчи ходимларнинг қўшимча ҳақлари пандимия сабабли берилмаётганлиги ҳамда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2020 йил 16 апрелдаги “2020 йил учун Ўзбекистон Республикаси давлат бюджетининг барқарорлигини таъминлаш ва харажатларни мақбуллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 232-сонли Қарорига мувофиқ бюджет ташкилотларида (тиббиёт, тиббий-ижтимоий муассасалари, меҳрибонлик уйларидан ҳамда меҳнатга ҳақ тўлашнинг 1 — 3 разрядлари қўлланиладиган ходимлардан ташқари) ишлайдиган ходимларга 2020 йилнинг 16 апрелидан 1 октябрига қадар моддий рағбатлантириш махсус жамғармаси ҳамда директор жамғармаси маблағлари ҳисобидан тўловлар ҳисобланишини тўхтатиб туриш назарда тутилганлиги инбатга олиниб қўшимча ҳақлар берилмаганлигини маълум қилинган.
Шунингдек, Урганч туман молия бўлимининг туман адлия бўлимига 11 декабрь куни тақдим қилган маълумотида Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 13 майдаги “Мактабгача таълим ташкилотлари фаолиятини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 391-сонли Қарорига кўра тумандаги 9-сонли махсус макабгача таълим муассасаси ҳодимларига пандемия даврида тўланмай қолган қўшимча ҳақлар тўланиши мақсадга мувофиқлиги кўрсатилган.
Бундан ташқари, Урганч туман молия бўлимининг 2020 йил 11 декабрдаги текшириш далолатномасига кўра, 9-сонли макабгача таълим муассасасининг раҳбар, педагог ва тиббиёт ходимлари шунингдек, тарбиячилар ёрдамчилари лавозимидаги ишчи ходимларга 2020 йил май ойи учун тариф ставкасига 100 фоиз қўшимча ҳақ миқдори 23641,0 минг сўм, июнь ойи учун тариф ставкасига 100 фоиз қўшимча ҳақ миқдори 41716,8 минг сўм, июль ойи учун тариф ставкасига 100 фоиз қўшимча ҳақ миқдори 41376,8 минг сўм, август ойи учун тариф ставкасига 100 фоиз қўшимча ҳақ миқдори 42097,6 минг сўм жами ушбу 4 ой учун 148832,2 минг сўм иш ҳақига қўшимча тўловлар тўланмаганлиги билдирилган.
Шу билан бирга далолатномада, 9-сонли макабгача таълим муассасасининг ишчи ходимларига 2020 йилнинг сентябрь ва октябрь ойлари учун Урганч туман мактабгача таълим бўлими томонидан қўшимча ҳақлари ўз вақтида берилмасдан ноябрь ойи ойлик маошига қўшиб ҳисобланиб тўлаб берилганлиги кўрсатилган.Ваҳоланки, Ўзбекистон Республикаси Меҳнат Кодексининг 154-моддасида иш берувчи ўзининг молиявий ҳолатидан қатъи назар, ходимга бажарган иши учун ҳақни белгиланган меҳнат ҳақи шартларига мувофиқ ушбу Кодекснинг 161-моддасида кўрсатилган муддатларда тўлаши шартлиги, 161-моддасида меҳнатга ҳақ тўлаш муддатлари жамоа шартномаси ёки бошқа локал хужжатда белгиланиши ва ҳар ярим ойда бир мартадан кам бўлиши мумкин эмаслиги белгилаб қўйилган.
Шунингдек, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 1999 йил 17 ноябрдаги “Иш хакининг ўз вактида тўланиши учун вазирликлар, идоралар ва хўжалик юритувчи субъектлар рахбарларининг жавобгарлигини ошириш юзасидан кўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 504-сонли қарори, 2002 йил 19 мартдаги “Иш хаки ўз вактида тўланишига доир кўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 88-сонли карорларида “вазирликлар ва идораларнинг, хўжалик юритувчи субъектлар биринчи раҳбарлари иш ҳақининг ўз вақтида тўланишини таъминлаш ва ушбу мақсадлар учун назарда тутилган маблағлардан мақсадли фойдаланилиши учун шахсан жавоб беришлари” белгиланган.
Юқорида қайд этилган қарздорлик юзасидан фуқаролик ишлари бўйича Урганч туманлараро судига ҳисобланган, лекин ходимларга тўланмаган иш ҳақини ва унга тенглаштирилган тўловларни ундириш юзасидан суд буйруғи чиқариш тўғрисида ариза киритилди ҳамда Фуқаролик ишлари бўйича Урганч туманлараро суди томонидан ҳодимларга жорий йилнинг май, июнь, июль ҳамда август ойлари учун тўланиши лозим бўлган жами 148832,2 минг сўм иш ҳақига қўшимча тўловларни Урганч туман мактабгача таълим бўлимидан ундириш юзасидан суд буйруғи чиқарилди.

2021 йилнинг 08 февраль куни Хоразм вилоят адлия бошқармасида Алишер Навоийнинг 580 йиллиги муносабати билан адлия бошқармаси ходимларининг “Мумтоз суҳбатлар” мавзусида учрашув бўлиб ўтди.

Учрашувда Урганч Давлат Университетининг Филология факултети, Ўзбек тили ва адабиёти кафедраси доценти Қурбанова Саида Бекчановна иштирок этиб, буюк шоир ва мутафаккир, давлат арбоби Алишер Навоийнинг ижтимоий-сиёсий қарашларининг марказий ғоясини адолат ташкил этиб, олам уйининг ободлиги, жамият ҳаётининг фаровонлиги адолат асосида қурилишини ўз асарларида илгари сурганлигини алоҳида таъкидлади.

Тадбир самимий, кўтаринки руҳда ва қизиқарли савол жавобларга бой бўлди.

Адолат қилишнинг қанчалик эзгу амал, савобли иш эканлигини Навоий қуйидаги байтда юксак бадиий маҳорат билан ифодалаб берган:

Ки, адл ичра ўтганга бир соати,

Эрур беҳки, жинну башар тоати. (“Садди Искандарий”)

Яъни бир соатлик адолат инсон ва жинларнинг тоат-ибодатидан афзалроқдир.